شهید سید محمد حسینی بهشتی مشهور به شهید بهشتی و دکتر بهشتی، از علما و روحانیون به نام زمان انقلاب اسلامی بود که در ۷ تیر ۱۳۶۰ در یک عملیات تروریستی به همراه ۷۲ نفر دیگر در دفتر حزب جمهوری اسلامی به شهادت رسید.
ایشان از معدود علمای روحانی آن زمان بودند که تحصیلات دانشگاهی داشتند و به زبانهای آلمانی و انگلیسی نیز تسلط لازم را داشتند. شهید بهشتی از مخالفان نظام سلطنتی پهلوی بودند که در همان سالها علیه حکومت مبارزه سیاسی میکردند.
شهید محمد حسینی بهشتی از بنیانگذاران و اساتید مدرسه علمیه حقانی بودند که دروس دینی را به روشهای جدیدتر تدریس میکردند، و نیز مدرسه دین و دانش را با هدف تقویت علمی جوانان مذهبی تاسیس نمود.
ایشان همچنین در حوزه علمیه قم از شاگردان علمایی همچون آیت الله بروجردی، امام خمینی، علامه طباطبایی (علامه طباطبایی کیست) و محقق داماد بودند، و بسیاری از دروس خود را در خدمت این شخصیتهای برجسته فرا گرفتند.
تولد و نسب شهید بهشتی
سید محمد حسینی بهشتی در تاریخ ۷ آبان ۱۳۰۷ در محله لنبان اصفهان متولد شد. پدر ایشان سید فضل الله بهشتی از روحانیون آن زمان اصفهان به شمار میرفت، و پدر مادریشان حاج میرزا محمد صادق از شاگردان آخوند خراسانی و سید محمد کاظم یزدی و از علمای اصفهان بودند. شهید بهشتی برای تحصیلات ابتدایی خود وارد حوزه علمیه اصفهان شد و در آنجا به تحصیل علوم دینی پرداخت.
ایشان در حوزه علمیه اصفهان که مشغول تحصیل دروس ادبیات عرب، منطق و دروس فقهی بودند، و همزمان نیز به یادگیری زبان انگلیسی پرداختند و بعد از مدتی در سال ۱۳۲۵ شمسی جهت تحصیل در علوم دینی وارد حوزه علمیه قم شدند، و زیر نظر استادان آیت الله بروجردی، سید محمد محقق داماد، امام خمینی و شیخ مرتضی حائری یزدی به یادگیری و تحصیل پرداختند. در این مدت حضور در قم نیز در درسهای فلسفی علامه طباطبایی نیز شرکت میکردند و بیشتر به فراگیری دروس فلسفی روی آوردند.
شهید بهشتی در همان سالهای تحصیل علوم دینی، همزمان تحصیلات دبیرستانی خود را که ناتمام مانده بود، به صورت داوطلب آزاد به پایان رساند و دیپلم خود را دریافت نمود و در سال ۱۳۲۷ شمسی وارد دانشگاه معقول و منقول، همان دانشگاه الهیات و معارف اسلامی کنونی دانشگاه تهران (دکتر حسابی موسس دانشگاه تهران بودند) شد و بعد از اخذ مدرک لیسانس در سال ۱۳۳۰ به قم بازگشت، و با تسلطی که بر زبان انگلیسی داشت به عنوان دبیر زبان انگلیسی در مدرسه حکیم نظامی مشغول شد.
ایشان در سال ۱۳۳۱ ازدواج کردند و حاصل این ازدواج دو پسر و دو دختر بودند، و مجدد در حوزه علمیه به تحصیلات دینی پرداختند. شهید بهشتی در سال ۱۳۳۳ دبیرستان دین و دانش قم را با هدف تقویت و تربیت نیروهای مذهبی تاسیس کرده، و تا سال ۱۳۴۲ مدیریت آن را بر عهده داشتند.
همچنین در کنار دروس حوزه علمیه تحصیلات دانشگاهی خود را در زمینه از فلسفه مقطع دکترا در سال ۱۳۳۵ دانشگاه تهران آغاز نمودند، و در نهایت بعد از ایجاد وقفهای در تحصیل و به دلیل مسافرت به کشور آلمان، در سال ۱۳۵۳ مدرک دکترای خود را دریافت کردند.
سفر شهید بهشتی به آلمان
شهید بهشتی از جمله افراد پویا در مبارزات سیاسی با حکومت وقت ایران بودند. فعالیتهای ایشان در پی واقعه ۲ فروردین ۱۳۴۲ و پانزدهم خرداد همان سال بسیار گسترده بود.
به دلیل گسترش فعالیتهای وی در قم، ساواک شهید بهشتی را مجبور به ترک قم کردند و ایشان را از خدمت در آموزش و پرورش آن شهر تعلیق نمودند. پس از عزیمت وی به تهران در سال ۱۳۴۳ ، آیت الله میلانی از مراجع تقلید آن زمان و آیت الله سید احمد خوانساری از ایشان خواستند تا به اداره مرکز اسلامی هامبورگ بروند و عهدهدار آن مرکز شوند.
ایشان به مدت ۵ سال در آلمان حضور داشتند؛ به خوبی به زبان آلمانی مسلط شده و با ایجاد اتحادیه انجمنهای اسلامی دانشجویان گروه فارسی زبان به فعالیت پرداختند. ایشان قدم بسیار مهمی در معرفی اسلام به اروپاییان برداشتند.
دکتر بهشتی در سال ۱۳۴۵ به حج رفتند و در سال ۱۳۴۷ با امام خمینی در طی این مدت ساواک به شدت فعالیتهای ایشان را زیر نظر داشت.
بازگشت شهید بهشتی به ایران
شهید بهشتی در سال ۱۳۴۹ به ایران بازگشتند و ساواک مانع بازگشت ایشان به آلمان شد. دکتر بهشتی در طی این مدت در تهران و قم مشغول به فعالیتهای آموزشی و تبلیغی برای جوانان طلاب و دانشگاهی شدند که در سال ۱۳۵۴ به مدت کوتاهی توسط ساواک دستگیر شدند. شهید بهشتی در سال ۱۳۵۶ فعالیتهای انقلابی خود را با حضور پررنگتری آغاز نمودند و تحت مراقبت شدید ساواک قرار گرفتند.
بعد از پیروزی انقلاب اسلامی
بعد از پیروزی انقلاب اسلامی شهید بهشتی به همراه سید علی خامنهای، موسوی اردبیلی، هاشمی رفسنجانی و شهید باهنر حزب جمهوری اسلامی را تشکیل داده و در آن کانون مشغول به فعالیتهای سیاسی و انقلابی شدند.
در ادامه فعالیتهای خود بعد از انقلاب اسلامی در تدوین قانون اساسی کشور نقش مهم و موثری داشتند و نیز به عنوان نماینده مردم تهران در مجلس خبرگان اسلامی حضور داشتند، و به عنوان نائب رئیس مجلس انتخاب شده و در تصویب قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران نقش بسزایی داشتند.
دکتر بهشتی در مدت کوتاه پیروزی انقلاب اسلامی تا شهادت، همچنان در زمینه تنظیم و تدوین نظام جمهوری اسلامی و تاسیس ارکان اصلی اسلامی مشغول به فعالیت بودند. ایشان در جذب نیروهای جوان و کارآمد برای سازندگی کشور اهتمام ویژهای داشتند.
دکتر بهشتی یکی از شخصیتهای برجسته و تاثیرگذار تاریخ انقلاب اسلامی ایران بودند و در کنار معارف اسلامی و آگاهی به آن سخنوری توانا و نویسندهای با قلمی روان بودند.
ایشان خلقیاتی با رافت و مهربانی داشتند و همواره معتقد بودند که با دروغ کار راه به جایی ندارد. شهید بهشتی دارای شخصیتی صبور و با انصاف بوده و در برابر تهمتها و مخالفتهای بسیاری که با ایشان به خصوص پس از پیروزی انقلاب اسلامی شد، بسیار فردی پای کار و مصمم بودند.
شهید بهشتی در نهایت در تاریخ ۷ تیر ۱۳۶۰ در دفتر حزب جمهوری اسلامی در حال سخنرانی به همراه ۷۲ نفر دیگر با بمب گذاری تروریستی مجاهدین خلق به شهادت رسیدند و بعد از تشییع در تهران در بهشت زهرا به خاک سپرده شدند.
یادشان گرامی و راهشان پر رهرو باد
منبع: صبحینو
